تصویرآفرینی مظاهر خلقت در قرآن

آیات قرآن از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. تصویرآفرینی به عنوان روشی هنری در انتقال مفاهیم، اصطلاحی ست که بیشتر در آثار معاصران به چشم می خورد. این بحث که تحت عنوان مباحث زیباشناسی قرآن قرار می گیرد، دارای جذابیت و تازگی بوده و کمتر به آن توجه شده است. در این روش الفاظ قرآن زنده و متحرک هستند و صحنه هایی را در ذهن مخاطب ترسیم می کنند. خداوند در آیات زیادی از این روش برای بیان مفاهیم دینی بهره گرفته است. در قرآن تصاویری از اجزای مختلف در طبیعت، حالات کافران و منافقان، صحنه های بهشت و جهنم و غیره ترسیم شده است. این تصاویر با انسان رابطه برقرار و درک امور معنوی را برای او ملموس می کنند. در این رساله، تصاویر مخلوقات و اجزای مختلف طبیعت در عالم شهود، که برای انسان قابل درک بوده و تحت سه عنوان تصویر در آیات آفاقی، انفسی، و دنیا- به عنوان مظهری از خلقت و ظرفی برای آیات آفاقی و انفسی- جای می گیرند، مورد بررسی قرار گرفته اند. تصاویری که قرآن کریم از مظاهر خلقت ارائه کرده است یا از نوع تصاویر مفرد بوده و یا با توجه به ارتباطشان با تصاویر دیگر پدیده ها، از نوع تصاویر مرکب می باشند. همچنین با تأمل در تصاویر ارائه شده و با توجه به مفهوم و هدفی که تصویر در راستای آن ترسیم شده است کارکرد تصاویر آشکار می گردد که این کارکرد با توجه به ظاهر تصاویر و حقیقت آن ها و آن چه با تأمل و دقت در تصاویر به دست می آید، به کارکرد نزدیک و دور تقسیم می شود که در نهایت نقش مهم تصاویر در انتقال مفاهیم دینی مشخص خواهد شد. کلمات کلیدی: قرآن، تصویرآفرینی، تصویر مفرد، تصویر مرکب، مظاهر خلقت، کارکرد تصویر